FSO – historia fabryki

Początki polskiego przemysłu motoryzacyjnego sięgają aż 1919 roku. Jednak podczas II Wojny Światowej wszelką produkcję, także motoryzacyjną, w kraju przerwano. W 1948 roku postanowiono zmienić ten stan rzeczy i rozpoczęto budowę Fabryki Samochodów Osobowych (w skrócie FSO) na Żeraniu.

Już podczas budowy, w 1949 roku, zerwano wcześniej podpisaną umowę z włoskim Fiatem, który także przed wojną był partnerem dla polskich zakładów. Przyczyny konfliktu były najprawdopodobniej natury politycznej, bowiem nowym partnerem został ZSRR. Późną jesienią 1951 roku fabryka była już gotowa, a pierwszy samochód zjechał z taśmy produkcyjnej 6 listopada, dokładnie o godzinie 14:00. Tym samochodem była oczywiście Warszawa M-20 produkowana na licencji radzieckiego auta, Pobiedy M-20.

Był to nie tylko pierwszy wyprodukowany samochód w powojennej Polsce, ale także początek seryjnej produkcji aut w naszym kraju. Początkowo wszystkie części do produkcji Warszaw przywożono ze Związku Radzieckiego. Dopiero w roku 1956 powstał egzemplarz, w którym wszystkie części były wyprodukowane w żerańskiej fabryce.

Kolejnym samochodem produkowanym w fabryce FSO była, nie mniej kultowa niż Warszawa, Syrena. Był to pierwszy samochód zaprojektowany i wykonywany całkowicie w Polsce. Przechodził wiele modernizacji i był dostępny w różnych wersjach nadwozia.

W 1965 roku powrócono do umowy z Fiatem i wykupiono licencję na produkcje modelu 125p. Model ten, oczywiście z różnymi usprawnieniami, produkowany był w Żeraniu aż do 1991 roku.

Następnie, w 1978 roku, przyszła pora na produkcję POLONEZA, stworzonego przez konstruktorów z FSO we współpracy z inżynierami Fiata.

Na przełomie 1995 i 1996 roku nastąpiła ogromna zmiana w FSO. Podpisano bowiem umowę z koreańskim Daewoo, a końcu przemianowano nawet zakłady produkcyjne na Daewoo-FSO. Rozpoczęło to długi rozdział współpracy tych dwóch firm. W Żeraniu produkowano takie modele Daewoo jak: Tico, Espero, Nubira, Tacuma, Leganza, Lanos i Matiz (z tym, że te dwa ostatnie pod nazwą FSO Lanos i FSO Matiz od czasu bankructwa koreańskiego producenta).

Od 2004 roku rozpoczęła się walka o przetrwanie zakładów po bankructwie Daewoo. Udało się zachować prawa do produkcji Matiza i Lanosa. Wysiłki powiodły się w 2007 roku, gdy z taśmy produkcyjnej zjechał pierwszy Chevrolet Aveo wyprodukowany w Unii Europejskiej. Do końca 2009 roku, w Żeraniu powstało niemalże 80 tysięcy egzemplarzy Aveo.

Fabryka produkuje auta nie tylko na rynek krajowy, ale także na eksport, co pozwalało jej pozostać rentowną mimo zalewu naszego rynku tańszymi, używanymi samochodami z zachodniej Europy. Jednak mimo wysiłków zarządu 11 maja 2009 roku wstrzymano produkcję z powodu niskiego popytu na produkowane samochody.